Wspólna Wielkanoc chrześcijan 1700 lat od soboru w Nicei

O wyliczaniu terminu Wielkiej Nocy zadecydowano na pierwszym soborze powszechnym w 325 roku w Nicei w Bitynii (obecnie Turcja). Jedną z głównych przyczyn zwołania tego soboru była różnica w terminach świętowania Wielkiej Nocy w różnych regionach Imperium Rzymskiego. Do przestrzegania ustalonej wówczas daty powołany został patriarcha aleksandryjski.

Współcześnie różnica w terminie Świąt Wielkanocnych bierze się stąd, że w obu obrządkach jest on wyliczany jednak w nieco inny sposób, mimo tego, że zarówno u katolików, jak i prawosławnych data ustalana jest według kalendarza księżycowego i przypada po pierwszej wiosennej pełni. Cerkiew dodaje do tego jeszcze jeden warunek: Niedziela Wielkanocna musi przypadać po zakończeniu Paschy żydowskiej (to także święto ruchome), bo dla prawosławnych oba święta są silnie ze sobą związane.

Dlatego ten sam termin przypada jedynie raz na jakiś czas. Oprócz tegorocznych świąt, tak było np. w 2011, 2014 i 2017 roku. Często prawosławni świętują jednak później, maksymalnie nawet pięć tygodni po katolikach, czyli tak jak w ubiegłym roku. W latach 2022 i 2023 różnica była tygodniowa, ale np. w 2021 roku - czterotygodniowa.

W orędziu paschalnym sobór biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP) zwraca uwagę, że w tym roku, gdy przypada jubileusz 1700 lat od soboru nicejskiego, "prawosławie i całe chrześcijaństwo" obchodzi Zmartwychwstanie Chrystusa w tym samym terminie. "Bogu dziękujemy, że my, prawosławni, zachowaliśmy niezmiennie świętowanie daty święta Zmartwychwstania Pańskiego zgodnie z ustaleniami Świętego Soboru w Nicei. Wspólne świętowanie Świętej Paschy w 2025 roku napawa nas nadzieją, że nastąpi czas, kiedy wszyscy wyznający Chrystusa, jego cud zmartwychwstania, będą świętować wspólnie" - podkreślili w orędziu, które opublikowała oficjalna strona internetowa PAKP.

Orędzie będzie odczytywane w cerkwiach w czasie świąt. "Zmartwychwstanie Chrystusa jest centralnym wydarzeniem w historii ludzkości. Bez niego nie byłoby ani chrześcijaństwa, ani nadziei na wieczne zbawienie. W nim zawarta jest cała potęga i wszechmoc zmartwychwstałego Chrystusa" - napisali prawosławni hierarchowie.

Przypomnieli również o rocznicach, które w 2025 roku świętować będzie polska Cerkiew. To m.in. setna rocznica ogłoszenia nadanej autokefalii, która przypadnie 17 września (samo stulecie nadania autokefalii obchodził PAKP przez cały ubiegły rok). W tym roku przypada też 110-lecie tzw. bieżeństwa (z ros. uchodźstwa), czyli masowej ucieczki ludności głównie (choć nie tylko) wyznania prawosławnego, latem i wczesną jesienią 1915 r. przed nadciągającą armią niemiecką. Miało miejsce na ziemiach obecnej wschodniej Polski oraz zachodniej Białorusi i Ukrainy.

Armia rosyjska, cofając się pod naporem wojsk niemieckich, przyjęła wówczas taktykę spalonej ziemi, wyganiając ludność, a majątek przejmując lub niszcząc. Historycy piszą o milionach osób, które w panice i chaosie opuszczały swoje domy i ruszały w głąb Rosji. Duża część uchodźców nie przeżyła wygnania. W województwie podlaskim, gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych, pamięć o bieżeńcach jest przywracana.

"Rok 2025, to 100-lecie objawienia się Matki Bożej na św. Górze Jawor, wskazujące Łemkom drogę powrotu do wiary swoich ojców - świętego prawosławia. To również rok 80-lecia zakończenia II wojny światowej, która przyniosła naszej Cerkwi wielkie doświadczenia. Osłabiona, po raz kolejny, podniosła się z popiołów i odrodziła się" - piszą hierarchowie.

"Wspominając o tych wydarzeniach miejmy świadomość, że zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią zwróciło naturze to, co ona utraciła jako konsekwencję upadku, to znaczy życie, nieśmiertelność, niezniszczalność" - dodali.

Wiernym złożyli życzenia, by radosna wieść o zmartwychwstałym Chrystusie umocniła "wiarę, cierpliwość, wniesie do naszego życia pokój, zgodę, zjednoczyła podzielonych, pojednała wrogów i skierowała zbłąkanych na drogę prawdy".(PAP)

rof/ agz/